จากข่าวดังหน้าหนึ่งเมื่อวันที่ 20 ก.พ.ที่ผ่านมา

เสี่ยเต๊นท์รถมือสองแห่งหนึ่งในจังหวัดพิษณุโลก ได้ตัดสินใจทำอัตวินิบาตกรรมหรือฆ่าตัวตายหมู่ยกครัว พร้อมภรรยาและสมาชิกในบ้านกว่า 5 ชีวิต  ตำรวจสันนิษฐานว่ากระทำไปเนื่องจากความเครียดเรื่องหนี้สินในธุรกิจ แต่ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดๆก็ตาม ก็ขอไว้อาลัยแก่ครอบครัวผู้เสียชีวิต ในฐานะที่อยู่ในวงการรถมือสองเหมือนกันครับ

ในอดีตนั้นอาชีพเต๊นท์รถมือสองนั้นก็ต้องยอมรับว่าเป็นอาชีพที่เติบโตอย่างรวดเร็วตามภาวะตลาดขาขึ้น และพื้นฐานเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศนั้นยังแข็งแรงดี อาชีพเต๊นท์รถจึงเป็นอาชีพที่เรียกว่า"พ่อค้าคนกลาง" ทำงานโดยการกินส่วนต่างของราคาในการซื้อขายรถ ซึ่งยิ่งเศรษฐกิจดี ยิ่งมีการซื้อรถและขายรถ หรือเปลี่ยนมือมากเท่าไร พ่อค้าคนกลางก็ยิ่งมีงานให้ทำมากขึ้นเท่านั้น

ดังนั้นไม่ว่าจะซื้อหรือจะขาย หากอยู่ในช่วงเศรษฐกิจดี เต๊นท์รถก็มักจะรายได้ดี เพราะเต๊นท์รถคือคนกลางระหว่างการซื้อขายรถ   คนส่วนใหญ่ก็เลยมองว่าอาชีพเต๊นท์รถเป็นอาชีพที่สบาย , ร่ำรวย , หาเงินได้ง่าย  นั่นเป็นภาพของเต๊นท์รถเมื่อ 10 กว่าปีที่แล้ว

.

.

แต่ในปัจจุบันนั้นต้องยอมรับว่าเต๊นท์รถมือสอง ก็ไม่แตกต่างจากอาชีพอื่นๆเลยแม้แต่น้อย มีได้มีเสียมีขาดทุนเป็นเรื่องปกติ และใช่ว่าจะขายได้กำไรทุกคัน   ยิ่งทุกวันนี้ภาวะการแข่งขันในตลาดมีสูง เนื่องจากมีผู้เล่นหน้าใหม่โดดมาลงสนามกันนับไม่ถ้วน จนกลายเป็นยุคที่ต้องบอกว่า ใครๆก็ทำอาชีพนี้ได้ แม้จะไม่เคยมีประสบการณ์

สิ่งที่ตามมาก็คือการแข่งขันด้านราคา ซึ่งก็เป็นไปตามกลไกลตลาด ส่งผลให้ทุกวันนี้ Margin เหลือเพียงน้อยนิด   ยิ่งเป็นผู้เล่นหน้าใหม่ ที่ทำธุรกิจโดยการกู้เงินมาทำ เนี่ยรับรองว่าอยู่รอดยาก

แล้วยิ่งในปีสองปีที่ผ่านมา กำลังซื้อของผู้บริโภคหดหาย แถมยังมีปัญหาหนี้ครัวเรือนพุ่ง  ทำให้รอบของสินค้าที่เคยขายออกง่ายๆ ก็เริ่มใช้เวลานานขึ้น  สถาบันการเงินต่างๆ ก็เข้มงวดการปล่อยสินเชื่อกันแบบสุดๆ  แถมล่าสุดเจอปัญหาเชฟโรเลตถอนทัพออกจากไทยอีก  บอกเลยชั่วโมงนี้ ไม่แน่จริงอยู่ไม่ได้

แต่ในทุกอุปสรรคทั้งหมดที่กล่าวมา ก็ยังมีข้อดีอยู่บ้าง คือ การแข่งขันที่สูงนั้นได้บีบบังคับให้เต๊นท์รถที่อยู่เป็น รู้จักการปรับตัว  ด้วยการยกระดับมาตรฐานต่างๆ เช่น สภาพสินค้า , การบริการ , การรับประกันต่างๆ  ส่วนเต๊นท์รถที่แข็งขืนฝืนธรรมชาติ ย่อมค่อยๆถูกกลืนหายไปตามเวลา

.

.

ภาพในอดีตของธุรกิจรถมือสองนั้นออกจะดูสีเทาๆสักหน่อย เช่น เรื่องรถย้อมแมว , ตัดต่อ , กรอไมล์ , รถผิดกฎหมาย และอีกสารพัด หรือ บางคนอาจจะมองว่าเป็นแหล่งฟอกเงินของธุรกิจสีเทา  

แต่ในปัจจุบันนั้น ด้วยภาวะการแข่งขันที่สูง ทำให้คนในวงการรถมือสองนั้นจะรู้กันดีว่าที่ยังคงอยู่ได้ เป็นเพราะการปรับตัวจริงๆ และปัจจุบันนี้ผมกล้าพูดได้เลยว่า  ถ้ารถไม่สวยจริง เต๊นท์รถเขาไม่ซื้อกันแล้ว  เพราะขายยากมาก อีกทั้งลูกค้าทุกวันนี้ก็มีการเปรียบเทียบสูง ทั้งราคาและคุณภาพสินค้า

.

.

ทุกวันนี้ทุกเต๊นท์ ต่างแข่งกันขายรถสวยจริงๆ ยิ่งรถใหม่ๆ ใช้น้อยๆ ยิ่งแย่งกันซื้อเลย

นอกจากนี้ การทำธุรกิจเต๊นท์รถนั้น หากจะทำอย่างถูกต้องตามกฎหมายจริงๆ  คุณจะต้องถูกควบคุมโดยหน่วยงานรัฐอีกมากมาย เช่น กรมการค้าภายใน , กรมการปกครอง , สคบ.  ปปง. และแต่ละหน่วยงานก็มีกฎระเบียบอีกมากมายที่เหล่าผู้ประกอบการต้องปฏิบัติตาม

สาเหตุที่ภาพของเต๊นท์รถมือสองในอดีตนั้นดูไม่ดีในสายตาผู้บริโภค

********************

เนื่องด้วยภาวะตลาดในตอนนั้นยังเป็นช่วงขาขึ้น คือ ภาพรวมเศรษฐกิจดี มีกำลังซื้อสูง  คนที่ทำอาชีพเต๊นท์ไม่ว่าจะจับรถอะไรมาขาย ก็ได้เงินไปหมด เลยไม่เรียนรู้ในเรื่องการยกระดับวิชาชีพ  ไม่เรียนรู้ในเรื่องการสร้างแบรนด์  ไม่มีการคัดแยกเกรดสินค้าออกจากกัน คือ เอารถทุกเกรดมาขายปนกันมั่วไปหมด

แล้วคำว่าเต๊นท์รถมือสอง ก็เป็นคำที่กว้างมาก คือ ใครที่ขายรถมือสองเป็นอาชีพก็เป็นเต๊นท์หมดล่ะครับ  ซึ่งในโลกของความเป็นจริงก็คือว่า ไม่มีเต๊นท์รถไหน ที่สามารถผลิตรถมือสองขึ้นมาขายเองได้

รถมือสองคันทุกคัน ล้วนมีที่มาจากรถมือหนึ่งทั้งสิ้น  ซึ่งขึ้นชื่อว่าพ่อค้าคนกลางแล้ว หากมีสินค้าเข้ามาในระบบแล้ว  ไม่ว่าจะดี หรือ เลว  มันก็ต้องมีคนรับไปอยู่ดี

พ่อค้ารถมือสองทุกคน ไม่มีใครอยากจะขายรถไม่ดีหรอกครับ ใครๆก็ฝันอยากจะขายรถสวย แต่บางครั้งชีวิตพ่อค้ารถมันก็เลือกไม่ได้  

สมมุติให้เห็นภาพนะครับ รถป้ายแดงออกมาวิ่งบนถนน 1 ล้านคัน  ผ่านไป 2 ปี คุณคิดว่ารถยนต์จะยังมีสภาพเหมือนกันทั้ง 1 ล้านคันไหม  อุบัติเหตุมันก็มีทุกวัน แต่ละคนก็ใช้งานรถแตกต่างกัน ย่อมต้องมีรถทุกสภาพในระบบ และเมื่อถึงวันที่เจ้าของรถต้องการขาย  คนแรกที่นึกถึงคือเต๊นท์รถ

รถไม่สวยหรือรถเน่าๆ เมื่อไปตีราคาตามเต๊นท์ ก็ไม่มีใครอยากได้  เต๊นท์ก็ตีราคาถูกๆ หรือ บอกปัดไม่รับซื้อก็มี  เขาก็โวยว่าเต๊นท์กดราคา (มันไม่ดูสภาพรถตัวเองเล้ย)

พอขายเต๊นท์ไม่ได้  ก็ไปลงขายเอง  แต่ด้วยสภาพรถที่ไม่ไหวจริงๆ  พอขายไม่ออก ก็วนกลับมาเต๊นท์ใหม่ และสุดท้าย ถึงรถจะเน่าแค่ไหน  แต่ถ้าราคามันถูกๆ  ก็ต้องมีคนซวยรับไปอยู่ดี  แล้วคนที่รับไป เขาคงไม่เอาไปทำปะการังเทียมใต้ทะเลหรอก เขาก็ต้องหาวิธีระบายสินค้าออกให้ได้อยู่ดี 

.

.

ที่กล่าวมาทั้งหมด คือ แค่จะชี้ให้เห็นถึงธรรมชาติของสินค้ามือสอง ซึ่งก็เหมือนสินค้าอื่นๆในโลก  หากผ่านการใช้งานมาแล้ว ย่อมมีความแตกต่างด้านสภาพแน่นอน  และบังเอิญโดยธรรมชาติของมนุษย์เราดันชอบของราคาถูกซะด้วยนี่สิ

เวลาหาซื้อรถมือสอง คนส่วนใหญ่พอไปเจอรถที่ถูกใจ แถมราคาก็ถูกมาก  ก็เลยมักคิดว่าตัวเองนั้นโชคดีเหลือเกิน ที่มาเจอของดีราคาถูก (ทั้งที่ไม่รู้เรื่องรถเลย)

พอตัวเองตกเป็นเหยื่อของราคาถูกเข้าให้ ก็เลยตีโพยตีพายว่าเข็ดแล้วรถมือสอง  ต่อไปซื้อรถใหม่เลยดีกว่า สบายใจ

ซึ่งปัจจุบันนี้พ่อค้ารถมือสองส่วนใหญ่ก็จะพยายามเลี่ยงไม่ซื้อรถที่สภาพแย่ๆนะครับ  แต่อย่างที่บอกว่าบางครั้งชีวิตมันก็เลือกไม่ได้  บางทีลูกค้ามาซื้อรถเรา แล้วเอารถเก่ามาแลก  เราก็ต้องยอมซื้อ หรือ มีเพื่อน มีญาติเอารถมาขาย จะถูกจะแพงก็ต้องช่วยเขาซื้อ  พอเราเห็นสภาพไม่ไหว แล้วบอกไปว่ารุ่นนี้เราไม่เล่นนะ ก็มาโกรธเราอีก หาว่าไม่มีน้ำใจ

เห็นไหมครับ บางครั้งชีวิตคนเรามันก็เลือกไม่ได้จริงๆ

ย้อนกลับมาพูดถึงวงการรถมือสองในปัจจุบัน

อย่างที่กล่าวมาข้างต้นว่าสถานการณ์ต่างๆ บีบบังคับให้เต๊นท์รถต้องยกระดับมาตรฐานตัวเองเพื่อความอยู่รอด

มีการคัดสภาพสินค้า และจัดเกรดสินค้า รวมถึงยังมีการซ่อมบำรุง และปรับแต่งสภาพให้สมบูรณ์ที่สุดก่อนขาย

อีกทั้งยังเพิ่มการรับประกันหลังการขาย ไม่ว่าจะรับซื้อคืนหากสินค้าไม่เป็นไปตามที่ตกลง หรือ

แม้แต่การรับประกันอะไหล่ต่างๆที่มีโอกาสชำรุดเสียหายจากการใช้งาน

และปัจจุบันนี้เต๊นท์รถส่วนหนึ่งก็ได้มีการรวมกลุ่มกันในระดับท้องถิ่นเป็นชมรมย่อยๆมากมายแบ่งตามภูมิภาค อย่างผู้เขียนเองก็สังกัด "ชมรมรถสวยกาญจนา" หรือในระดับมหภาคก็รวมกลุ่มกันเป็นองค์กรที่เรียกว่า "สมาคมผู้ประกอบการรถยนต์ใช้แล้ว"

จุดมุ่งหมายเพื่อร่วมกันยกระดับวิชาชีพให้ได้มาตรฐานที่ใกล้เคียงกับต่างประเทศ เช่น ประเทศญี่ปุ่น  ที่ญี่ปุ่นนั้นมีระบบการจัดการซื้อขายรถมือสองกันอย่างเป็นระบบ และดำเนินแนวทางนี้กันมากว่า 40 ปีแล้ว  มีการตรวจสอบและจัดเกรดรถยนต์ทุกคันอย่างละเอียด มีขั้นตอนดำเนินงานอย่างเป็นระบบและเป็นขั้นเป็นตอน 1 2 3 4  เพื่อความพึงพอใจสูงสุดของลูกค้า

แม้ว่าวันนี้สมาคมผู้ประกอบการรถยนต์ใช้แล้วของไทย เพิ่งเริ่มต้นมาได้เพียง 5 ปี และสมาชิกส่วนใหญ่นั้นก็ยังอยู่ในช่วงที่กำลังปรับตัวให้มีระดับมาตรฐานใกล้เคียงกัน  ท่ามกลางความยากลำบากในการทำธุรกิจ และสภาพเศรษฐกิจที่ไม่เอื้ออำนวยนัก แต่ทุกคนต่างก็มีปณิธานอันแน่วแน่ที่จะยกระดับวงการรถมือสองให้ก้าวไปอีกขั้น  ให้คนไทยส่วนใหญ่ได้ยอมรับในอาชีพนี้ ว่าเป็นอาชีพที่มีมาตรฐานและจริยธรรมเช่นเดียวกันกับทุกสาขาอาชีพ

เพราะในทุกๆสาขาอาชีพนั้นย่อมมีทั้งคนดีและไม่ดี หรือคนสีเทาๆ ปะปนกันไปเป็นเรื่องธรรมชาติ และก็ต้องยอมรับว่าในวงการรถมือสองนั้นยังยากที่จะจัดการกับคนกลุ่มนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากปราศจากความร่วมมือของคนร่วมวิชาชีพเดียวกัน

ซึ่งจริงๆถ้าคนที่คลุกคลีอยู่ในวงการมาพอควร จะรู้กันดีว่าสมัยนี้ในยุคที่ใครๆก็เข้าถึงสื่อโซเชี่ยล พ่อค้ารถส่วนใหญ่ร้อยละ 90 ไม่อยากจะมีปัญหากับลูกค้าอยู่แล้ว จึงเลือกที่จะไม่ทำอะไรสุ่มเสี่ยงเด็ดขาด แต่ที่อาจจะมีปัญหาเป็นข่าวเป็นคราวบ้างนั้นเกิดจากคนส่วนน้อยไม่ถึง 10% 

การที่พ่อค้ารถส่วนหนึ่งได้ยอมเข้าร่วมเป็นสมาชิกสมาคมฯนั้นก็นับว่าเป็นความเสียสละต่อวิชาชีพอย่างยิ่ง เพราะทุกคนรู้ดีว่าเมื่อเข้ามาแล้ว ทุกอย่างต้องเปิดเผยและโปร่งใส ต้องตรวจสอบได้ และต้องเคารพกฎเกณฑ์อะไรอีกมากมาย ทั้งๆที่ไม่จำเป็นต้องเข้ามาเลยก็ได้ และมันก็ดูจะเป็นเรื่องตลก ที่กฎหมายต่างๆมีไว้บังคับสมาชิกที่อยู่ในสมาคมฯ ที่ไม่เคยทำตัวมีปัญหา แต่ไม่สามารถบังคับใช้ได้กับพ่อค้าบางคนที่เป็นปัญหา เพียงเพราะคนเหล่านั้นไม่ได้เป็นสมาชิกของสมาคมฯ

ก็ต้องยอมรับนับถือในหัวใจสมาชิกสมาคมทุกท่านที่เสียสละ เพราะยังรักที่จะทำในอาชีพนี้ต่อไปชั่วลูกชั่วหลาน

No.19